بنای ایاصوفیه، کلیسای دیروز مسجد امروز

به گزارش اخبار ساختمان، مسجد ایاصوفیه در زمره دیدنی های تاریخی و مذهبی استانبول است که یادگاری از تاریخ 1500 سال گذشته در این شهر است. این مسجد به دلیل معماری خاص و بی بدیل خود از اهمیت ویژه ای میان مردم دنیا برخوردار است و به همین جهت سالانه مسافران و گردشگران بسیاری به بازدید از آن می پردازند.

تاریخچه مسجد ایاصوفیه

ایا صوفیه یا حاجیا سوفیا یا هاگیا صوفیا (ترکی: Ayasofya یونانی: Ἁγία Σοφία) کلیسای مسیحیت شرق بود که ساختمان فعلی آن در دوره امپراتوری بیزانس به سال ۵۳۲ میلادی بنا به دستور امپراتور ژوستین یکم ساخته شد.

برای بازسازی بنا دو معمار به نام های ایسیدوروس (از میلتوس یا سوکلی فعلی) و آنتییوس (از تراللس یا آیدنلی فعلی) مأموریت یافتند. بنا با کار ۱۰ هزار کارگر در طول پنج سال و تحت نظر ۱۰۰ استاد باشی تکمیل شد و به تاریخ ۲۷ آرالیک ۵۳۷ افتتاح شد.

این کلیسا نخست کلیسای بزرگ نام گرفت. پس از فتح استانبول، محمد دوم دستور داد کلیسای ایاصوفیه را به مسجد تبدیل کنند. سلیمان اول دستور داد نقاشی ها و نگارگری های داخل ایاصوفیه را بپوشانند تا نماز جمعه در آنجا خوانده شود. سلیم دوم به معمار سنان (Sinan) دستور داد که ایاصوفیه را مرمت کند.

در زمان مراد سوم، مناره و منبر و محراب به ساختمان ایاصوفیه افزوده شد. در زمان مراد چهارم، آیاتی از قرآن به خط مصطفی چلبی در دیوارها و سقف ایاصوفیه نگاشته شد؛ علاوه بر این لوحه هایی دور تا دور سقف ایاصوفیه نصب شد که در آن نام الله، محمد، ابوبکر، عمر، عثمان، علی، حسن و حسین نوشته شده بود.

این لوحه ها در زمان سلطنت عبدالمجید با الواح مدوری که به خط ابراهیم افندی نوشته شده بود، جایگزین شد. پس از اعلام حکومت جمهوری در ترکیه و به قدرت رسیدن آتاترک، ایاصوفیه به موزه تبدیل شد.

معماری و طراحی داخلی مسجد ایاصوفیه

طراحی داخلی موزه ایاصوفیه همواره مورد توجه معماران جهان بوده است. این بنا دارای گنبدی بزرگ، مجهز به 40 پنجره است که تابش نور آن ها به داخل ساختمان روشنایی دلپذیری فراهم می آورد. گنبد اصلی قطری معادل 31 متر و ارتفاع آن در حدود 55 متر است.

سازندگان این بنا به منظور القای حس نزدیکی به خدا و معلق بودن گنبد، ارتفاعی بلند برای آن در نظر گرفته اند. تزئینات داخلی دیوار ها و کفپوش بنا با بهره گیری از سنگ های مرمر چند رنگ چشم هر بیننده ای را نوازش می کند.

این سنگ های مرمر اغلب در رنگ های سبز و سفید به همراه سنگ هایی از جنس آذرین و بنفش رنگ مورد استفاده قرار گرفته اند که در کنار موزائیک های طلایی جلوه ای بی نظیر پدید آورده است. به طوری که گردشگران را از سراسر دنیا به نزد خود فرا می خوانند تا زیبایی های این ساختمان مذهبی را به چشم ببینند.

این مسجد دارای چهار منار در اطراف گنبد اصلی است که هنگام ساخت سه تای آن ها از سنگ مرمر سفید استفاده شده است. درنمای منار چهارم اما آجرهای قرمز به کار رفته است. این منارها دارای طول عمر متفاوتی بوده و هر یک به دست یکی از پادشان ترکیه به بنای اصلی اضافه شده است.

بخش های خیره ‌کننده ایاصوفیا

گنبد: ظرافت و عظمت این گنبد تا سال های سال مورد بحث باستان شناسان، معماران و مهندسین بوده. این گنبد که دارای معماری کم نظیری است، خود به تنهایی شکوه این بنا را به رخ می کشد.

کوزه مرمر: سلطان مراد سوم این کوزه را از یونان به این مکان آورده و این کوزه از دل تنها یک قطعه سنگ مرمر بیرون آمده و کاملاً یک تکه است.

درب مرمر: این درب که در داخل ایاصوفیا قرار دارد محل تردد شرکت‌کنندگان در شورای کلیسا و دیگر مراسمات بوده است.

سرسرای بالا: سالن کلیسا و محراب توسط سرسرای بالا که به شکل یک نعل اسب طراحی شده است به یکدیگر متصل می شوند.

لژ مخصوص ملکه: این مکان برای ملکه و زنان همراهش طراحی شده که در مرکز سرسرای بالا قرار گرفته و دیدی کامل به سالن پایین دارد. همچنین یک سنگ تراش خورده سبز رنگ نیز برای نشستن ملکه در آنجا قرار گرفته است.