صنعت ساخت و ساز با کاهش فعالیت رو به رو شده است

به گزارش اخبار ساختمان، شاخص مدیران خرید یا (pmi) شاخصی مرسوم در بخش های صنعت و ساختمان است که تغییرات فروش و همچنین انتظارات مدیران این بخش ها را می سنجد.

این شاخص برای بخش مسکن در ماه شهریور به عدد ۴۲ رسیده است که یکی از پایین ترین میزان های شاخص مدیران خرید در سه سال اخیر است. اگر فروردین ماه را در نظر نگیریم، این عدد نشان می دهد که گستردگی کاهش فعالیت بنگاه های ساختمانی یکی از شدیدترین ها طی سه سال اخیر بوده است.

شامخ مسکن چیست؟

شامخ یا همان شاخص مدیران خرید عددی بین صفر تا صد دارد. شیوه تهیه این شاخص هم به این صورت است که در پایان ماه، اتاق تعاون ایران از مدیران بخش مسکن ۱۲ سوال کیفی پرسیده می شود که پاسخ آنها کاهش، افزایش یا بدون تغییر است.

حال برای کمی کردن این شاخص کیفی، به جای پاسخ های فوق عدد گذاشته می شود. به این صورت که اگر تولید کاهش یافته باشد، عدد صفر در نظر گرفته می شود و اگر افزایشی باشد عدد ۱۰۰، عدم تغییر هم عدد ۵۰ می گیرد.

به این ترتیب هنگامی که شامخ کمتر از ۵۰ می شود نشان می دهد که میزان فعالیت های ساختمانی مانند تولید و ارائه خدمات، نسبت به ماه گذشته کاهش داشته است. به این ترتیب مقایسه سری زمانی اعداد این شاخص کار چندان درستی نیست، زیرا که این شاخص به نوعی کیفی است.

به عنوان مثال فرض کنید سه سازنده وجود دارند که از آن ها نظرسنجی می شود. اگر این افراد تولیدشان در ماهی که گذشته نسبت به ماه قبلی حتی یک واحد هم کاهش یافته باشد عدد صفر برای پاسخشان در نظر گرفته است و با توجه به این که همه بنگاه ها اعلام کاهش تولید کرده اند عدد شامخ صفر می شود. اما اگر یک بنگاه با افت شدید ۱۰ واحدی تولید مواجه شده باشد و دو بنگاه دیگر هر کدام یک واحد تولیدشان را افزایش داده باشند، عدد دو بنگاه صد می شود و یک بنگاه که کاهش تولید داشته صفر. عدد شامخ در این حالت ۶۷ می شود.

این در حالی است که در حالت اول تولید کل در مجموع سه واحد کم شده و در حالت دوم هشت واحد. به این ترتیب می توان گفت که با شامخ نمی توان «مقدار کاهش تولید» یا حتی «شدت کاهش تولید» را نشان دهد. شامخ تنها گستردگی تغییرات فعالیت های بنگاه ها را نشان می دهد.

در همین رابطه هم می توان به اثر فصلی بر شامخ اشاره کرد. به عنوان مثال در فروردین ماه هر سال به علت نیمه تعطیل بودن، شاخص شامخ افت بسیار شدیدی را تجربه می کند. علت هم این که اغلب بنگاه ها فعالیتشان در تعطیلات نوروز تعطیل می شود و به همین خاطر با گستردگی بالای کاهش تولید عدد شاخص مدیران خرید هم معمولا به کمترین میزان می رسد.

​​​​​
رکود مسکن همه جانبه می شود؟

اصلی ترین سوالی که مدیران خرید بخش ساختمان پرسیده می شود، میزان فعالیت های انجام شده است که عدد حاصل از آن به عنوان شامخ کل ساختمان هم شمرده می شود. ۱۱ سوال دیگر در شامخ کل نقشی ندارند اما اطلاعات مفیدی از مسیر این بازار می دهد.

همانطور که گفته شد، در شهریورماه عدد شامخ ساختمان به ۴۲.۷ واحد رسیده است. اگر فروردین ماه ها را به علت نیمه تعطیلی در نظر نگیریم، شامخ شهریور امسال همراه با دی پارسال به کمترین مقدار از ابتدای ۹۹ رسیده اند.

یکی دیگر از پرسش ها درباره میزان فروش بوده که شامخ آن به ۴۱ واحد رسیده است. همچنین شامخ سفارشات جدید مشتریان هم به کمتر از ۴۴ واحد رسیده و این دو نشان می دهند که بخش زیادی از مدیران ساختمانی در ماه گذشته با کاهش فروش مواجه بودند. آمارهای بانک مرکزی و مرکز آمار برای شهریور هم این افت تعداد معاملات را تایید می کند.

یک سوال جالب توجه اما قیمت محصولات تولید شده بود که شامخ آن در ماه گذشته به ۴۱.۵ واحد رسیده است. به نظر می رسد با آرامش نسبی بازار مسکن در شهریور و بعد از جهش های تند و تیز مسکن در اردیبهشت تا مرداد، در ماه گذشته قیمت ساختمان های تعداد قابل توجهی از فعالان ساختمانی افتی نسبی داشته است.

به نظر می رسد این اتفاق یکی از دلایل افزایش موجودی محصول نهایی (ساختمان) برای بخش گسترده ای از سازندگان شده است. عدد شامخ موجودی محصول نهایی یا نیمه تمام به عدد جالب ۶۷ رسیده است.

یکی دیگر از نکات جالب، کاهش قیمت مواد اولیه بوده است. به طوری که شامخ قیمت مواد اولیه به عدد ۴۸ رسیده است. بررسی داده های سامانه کدال نشان می دهد که با گذر از پیک بی برقی که باعث افزایش قیمت محصولاتی مانند سیمان شده بود، در شهریور نرخ فروش سیمان حدود ۱۲ درصد کاهش داشته است.

در همین حال بررسی ها نشان می دهد که قیمت فولاد هم در شهریور حدود هشت درصد افت داشته است. در همین حال شامخ موجودی مواد اولیه و همچنین مواد اولیه خریداری شده در پایان شهریور به عدد جالب توجه ۶۲ رسیده است. به نظر می رسد همین کاهش قیمت مواد اولیه باعث شده تا مدیران بخش مسکن میزان خرید و انبار مواد اولیه خود را نسبت به مرداد افزایش دهند.

یکی دیگر از شامخ هایی که به کمتر از ۵۰ رسیده، شامخ انتظارات در ارتباط با فعالیت های شرکت در ماه بعدی (مهرماه) بوده که به عدد ۴۶ رسیده است. به نظر می رسد عملکرد ضعیف در پایان تابستان، افزایش انتظار برای احیای برجام در شهریورماه و همچنین گذر از تابستان که فصل جابجایی ها محسوب می شود، باعث شده تا مدیران ساختمانی ناامید از افزایش فروش باشند و انتظار داشته باشند که فعالیت ها در مهر باز هم کاهش یابد.

بیشتر بخوانید: بازار مسکن در نیمه دوم سال چگونه خواهد بود؟

فردای اقتصاد