اهمیت ارائه آمار در صنعت ساخت و ساز

به گزارش اخبار ساختمان، دولت آمریکا هر سال آمار مربوط به صنعت ساختمان و ساخت و ساز در این کشور را منتشر می کند. بدیهی است که مسکن بخش مهمی از اقتصاد کشور آمریکاست. برای آشنایی با ابعاد این بخش از اقتصاد باید بدانیم که ابعاد بازار ساخت و ساز در شهریور ماه امسال حدود ۲۰۰۰ میلیارد دلار بوده است. از این میزان، سهم بخش خصوصی در ساخت مسکن حدود ۸۷۰ میلیارد دلار بوده است.

مهندسان معمار و سازه، متولیان احداث تمدن در دنیای مدرن محسوب می شوند ولی دانش مهندسان سازه و معمار برای سیاستگذاری در امر مسکن کافی نیست، بلکه تدوین استراتژی های کلان این حوزه، بحثی چندوجهی/پیچیده است و نیازمند آمار و ارقام روشن و دقیق. در این یادداشت نگاهی داشته باشیم به بخشی از آمار بخش مسکن آمریکا در سال میلادی ۲۰۲۲.

۱- چه تعداد خانه ساخته شد؟

در سال گذشته یک میلیون و ۲۲ هزار واحد مسکن یک واحدی و ۳۶۸‌ هزار مسکن چند واحدی ساخته شده و پروانه پایان کار دریافت کرده است. یعنی جمعا ظرفیت اقتصاد آمریکا در بخش مسکن توان ساخت یک میلیون و ۳۹۰‌ هزار واحد مسکونی را داشته است.

دقت کنیم! وقتی که یک نفر می گوید ما به راحتی می توانیم سالی یک میلیون مسکن بسازیم باید بداند درباره چه صحبت می کند. سردار رستم قاسمی در این زمینه مصاحبه ای کرد و گفت که یک میلیون مسکن در سال شدنی است ولی گذر زمان نشان داد اینگونه حرف های بزرگ را گفتن راحت است.

۲- نوع سازه واحدهای مسکونی چندواحدی چه بوده است؟

در میان آن ۳۶۸‌ هزار مسکن چندواحدی مذکور، وضعیت سازه خانه ها به شرح زیر بوده است:

۷۳‌ درصد‌ آنها دارای سازه چوبی بوده اند و ۲۷‌ درصد باقیمانده دارای سازه های بتنی و فولادی بوده اند.

این آمار نشان می دهد که پرونده ساختمان های با قاب فولادی و بتنی تقریبا بسته شده و مصالح اصلی ساخت و ساز (در سازه های غیر‌بلندمرتبه) چوب است. دقت شود که این آمار نشان دهنده سرانه مصرف انرژی در صنعت ساختمان نیز هست. برای ساخت سازه های بتنی به سیمان و برای ساخت سازه های فولادی به پروفیل های فولاد نیاز است که این هر دو توسط دو صنعت انرژی بر و آلاینده تولید می شوند.

در کشور آمریکا با وجود صنایع قدمت دار فولاد و سیمان، سازه چوبی به عنوان سازه اصلی در انبوه سازی مورد توجه مهندسان معمار و سازه قرار گرفته است و این امر باعث شده است تا بخش قابل توجهی از انرژی کشور به سمت تولید سیمان و فولاد رهنمون نشود.

کربن در واحد مترمربع

مطالعات پژوهشگران نشان می دهد که برای تولید یک تُن سیمان، حدود ۹۰۰ کیلوگرم دی اکسید کربن (CO۲) تولید می شود. این امر به دلیل نیاز به حرارت بالا (حدود ۱۲۰۰ درجه سانتیگراد) در پروسه تولید سیمان است. در بحث تولید فولاد اعداد وحشتناک تر است. برای تولید یک تن فولاد، بیش از یک تن دی اکسید کربن تولید و وارد محیط زیست می شود (به دلیل حرارت بالا و انرژی مورد نیاز در پروسه تولید فولاد).

همچنین هر دوی این صنایع (خصوصا صنعت فولاد) آب‌بر محسوب می شوند که استفاده از سازه چوبی باعث شده علاوه بر تولید کمتر کربن به ازای هر مترمربع مسکن، صرفه جویی در مصرف منابع آبی کشور نیز صورت پذیرد. این بحث این سوال را مطرح می سازد که آیا بهتر نیست ما در کشورمان چوب را از کشورهای دارای منابع جنگلی وارد کنیم ولی انرژی و آب کشور را در تولید فولاد و سیمان به هدر ندهیم؟ آیا دانشگاه های ما در این زمینه مطالعه داشته اند؟ خیر.

خاطرنشان می سازد چوب اساسا کالای گران قیمتی محسوب نمی شود و با توجه به شرایط بحرانی آب و محیط زیست در کشورمان نیازمند مطالعه جدی درباره آنالیز قیمت/انرژی احداث سازه های چوبی در طرح های انبوه سازی هستیم.

سخن آخر

نبود آمار و اعداد دقیق و روشن در بحث مسکن (نظیر آمار دقیق تعداد پروانه های شروع کار، تعداد پروانه های پایان کار و...) در کشورمان یکی از عوامل جدی کلی گویی در بحث مدیریت مسکن است. مدیریتی که بخش مهمی از اقتصاد، انرژی و آب یک کشور به آن گره خورده است.

دنیای اقتصاد