فاصله چشمگیر اجاره بهای دهک های ثروتمند و ضعیف!

به گزارش اخبار ساختمان، بازار اجاره بها تابعی از قیمت مسکن است. بنابراین برای کاهش هزینه مسکن در سبد خانوار باید در سیاست های عرضه زمین تجدید نظر صورت بگیرد. چرا که با افزایش عرضه زمین و به تبع آن رونق ساخت مسکن، قیمت خرید و اجاره‌ خانه نیز کاهش پیدا می کند.

بر اساس آمار منتشر شده از مرکز آمار ایران، سهم مسکن در سبد هزینه خانوارهای شهری کل کشور برابر با ۳۸.۱ درصد است. خانوارهای شهر تهران، ۵۰.۸ درصد از درآمد خود را برای مسکن پرداخت می کنند؛ یعنی بیشتر از نیمی از درآمد یک خانواده تهرانی، صرف هزینه مسکن می شود. محاسبه هزینه های مسکن در سبد خانوار از دو بخش اجاره بها و هزینه انرژی تشکیل می شود. با افزایش هزینه های انرژی باید قیمت مسکن کاهش پیدا کند که این مهم تنها با عرضه زمین حاصل می شود. هرچه تقاضا در بازار اجاره بها بیشتر شود، قیمت ها نیز کاهش پیدا می کند. در نتیجه هزینه مسکن در سبد خانوار کاهش پیدا خواهد کرد و دیگر بخش های سبد هزینه خانوار افزایش پیدا می کنند.

البته باید توجه داشت که برای هزینه خانوار در سبد هزینه ها چند مسئله وجود دارد. اول آنکه هر چیزی که به عنوان هزینه مسکن در سبد خانوار محاسبه می شود، تنها اجاره بها مسکن نیست و مشتقات آن مانند انرژی هم هست. به عبارت دیگر، هزینه های آب و برق نیز به عنوان هزینه مسکن در سبد خانوار محاسبه می شود. با توجه به این امر دو عامل در افزایش هزینه مسکن در سبد خانوار موثر بوده است. اول، تورم در حوزه اجاره بها است که در سال های گذشته تورم اجاره بها زیاد بوده و دستمزدها بر اساس این تورم افزایش نداشته است. همین امر، عامل تاثیرگذاری بر کوچک شدن سبد خانوار بوده است.

ناترازی انرژی نیز دیگر مساله ای است که باید برای کوچک شدن سبد خانوار به آن توجه کرد.

اما نکته مهمی که شاید کمتر به آن توجه می شود فاصله هزینه‌ اجاره بهای مسکن ثروتمندان با اقشار ضعیف جامعه است. به طوری که بر اساس داده های مرکز آمار، در سال ۱۴۰۲ به طور میانگین خانوارهای شهری به طور کلی حدود ۸۵ میلیون تومان در سال گذشته صرف هزینه‌ اجاره بهای مسکن خود کرده اند.

از سوی دیگر، خانوارهای شهری در دهک اول به طور متوسط حدود ۲.۵ میلیون تومان برای هزینه اجاره بهای مسکن خود در سال ۱۴۰۲ صرف کرده اند. پس از آن، دهک های هزینه ای دوم حدود ۳۶ میلیون تومان را صرف هزینه‌ اجاره بهای مسکن خود کرده اند. دهک های هزینه ای سوم، به طور متوسط حدود ۴۳ میلیون تومان برای اجاره بهای مسکن هزینه کرده اند.

دهک های هزینه ای چهارم، پنجم، ششم، هفتم، هشتم، نهم و دهم به ترتیب هزینه متوسطی معادل ۵۰ میلیون تومان، ۶۰ میلیون تومان، ۶۸ میلیون تومان، ۷۶ میلیون تومان، ۹۳ میلیون تومان ، ۱۳۵ میلیون تومان و ۲۶۰ میلیون تومان را برای هزینه های اجاره بهای مسکن در سال گذشته پرداخت کرده اند.

بنابراین می توان گفت، دهک های هزینه ای دهم و یا ثزوتمندان حدود ۱۰.۲ برابر دهک های هزینه ای اول یا اقشار ضعیف برای اجاره بها هزینه کرده اند.

اجاره نشینی یکی از موضوعات مهم اقتصادی و اجتماعی در ایران است که در سال های اخیر تحت تأثیر عواملی همچون افزایش قیمت مسکن، تورم و تغییرات اقتصادی قرار گرفته است. حدود ۱۴.۱ درصد از خانوارهای دهک هزینه ای اول، ۱۹.۷ درصد از خانوارهای دهک هزینه ای دوم و ۲۰ درصد از خانوارهای دهک هزینه ای سوم اجاره نشین هستند. این در حالی است که تنها ۱۱.۷ درصد از دهک هزینه ای دهم اجاره نشین هستند. در واقع در دهک های بالا و اقشار مرفه میزان اجاره نشینی بسیار کاهشی بوده است.

کارشناسان بر این باور هستند که دولت باید، برنامه ریزی های خود را به صورتی پیش ببرد که اجاره و هزینه خرید مسکن کاهش یابد. برای رسیدن به این مهم نیز تنها باید تقاضا با روش ها و سیاست های مناسب در حوزه اجاره کاهش داد. به بیان دیگر، باید شرایط خانه دار شدن مردم به گونه ای تسهیل شود تا بتوان هزینه اجاره بها را در هزینه های سبد خانوار کنترل کرد. شرایط باید در کشور به گونه ای باشد که مردم به راحتی بتوانند خانه دار شوند. با ایجاد همین امر می توان هزینه اجاره بها را در سبد هزینه خانوار تا حدودی کنترل کرد. با کنترل هزینه خانوار در بخش مسکن، می توان دیگر بخش های سبد هزینه‌ خانوار اعم از بهداشت و درمان، خوراک، تفریح و دیگر عوامل را افزایش داد.

بازار