ساخت و سازها عامل توسعه یا نابودی؟

به گزارش اخبار ساختمان، شهرستان ۷۰ هزار نفری رامسر که به سبب داشتن روستاهای بکر و گردشگری و شهرسازی مناسب همراه با جاذبه‌های طبیعی و دیدنی روزی به عروس شهرهای شمالی کشور معروف بود امروز به جای دیدن کوچه و پس کوچه‌های روستایی با خانه‌های ویلایی، شاهد ساختمان‌های بلند مرتبه در این منطقه هستیم.

شهرستان رامسر بر اساس جدول سرشماری سال ۹۵، دارای ۲۰۳ روستا است.

ساخت ساختمان‌های بلند مرتبه در روستاهای رامسر از یک سو باعث از بین رفتن بافت روستایی می‌شود و از سوی دیگر سبب هجوم مردم دیگر شهرهای کشور برای خرید و اقامت در این مناطق خوش و آب و هوای شمالی خواهد شد. ضمن اینکه باید منتظر بود تا زمین‌های کشاورزی منطقه یکی پس از دیگر از بین برود و جای انان را آهن پاره و سیمان بگیرد.

گذری در روستاهای شهرستان رامسر نظیر ار به کله، لر سانور، سفید تمشک، سر لیماک، لتر، سرکو سرا و …که بخشی از آنها از پیشانی شهر رامسر قابل مشاهده هستند، در نگاه اول تمام آنچه که در گذشته از بافت روستایی در ذهن تداعی می‌کرد به یکباره از ذهن پاک می‌کند، ساخت و سازهایی خارج از بافت روستا، برج‌ها و ویلاهای چندین طبقه که تمام و کمال منظر روستا را نشانه رفته‌اند.

نگاهی به یک دهه گذشته به روستاهای این شهرستان حاکی از آن است که در دهه ۸۰ اوج خرید و فروش زمین در مناطق بالادست و خوش منظره رامسر به شمار می‌رود، و در یک سال اخیر نیز به دلیل تنش‌های آبی در کشور شهرستان رامسر به ویژه مناطق بالادست روستایی با موج مهاجرت‌ها از شهرهای اصفهان، کرمان، یزد و پایتخت نشینان مواجه شده است.

به اعتقاد کارشناسان موج جدید ساخت و سازهای افسارگسیخته در مناطق روستایی شهرستان رامسر علاوه بر افزایش سرسام آور قیمت زمین‌ها، باعث از بین رفتن زمین‌های کشاورزی و زمینه را برای مهاجر پذیری این مناطق برای ساکنان استان‌های دیگر فراهم می‌کند.

همچنین کارشناسان معتقدند شرایط در این مناطق به گونه‌ای پیش می‌رود که هویت این روستاها به علت تغییر کاربری‌های داخل و خارج از بافت از بین می‌رود و مرتفع سازی ساختمان‌ها نه تنها به چهره این روستاها آسیب می‌زند باعث از بین رفتن اشتغال روستاییان و منابع طبیعی این مناطق می‌شود.

خدشه بر اکوسیستم

یک استاد مردم شناسی دانشگاه با تاکید بر اینکه کسی مخالف توسعه روستا، ساخت و ساز، و از سوی دیگر شهرنشینی روستاییان نیست، در این باره می‌گوید که روند توسعه روستاها می‌بایست با توجه به ویژگی‌های محیطی این مناطق انجام می‌شد تا اکوسیستم گیاهی، جانوری و فرهنگ معنوی، جذابیت‌های روستایی و آئین‌های کهن روستا با سازه‌ها خارج از عرف و فرهنگ غیر بومی دستخوش تغییرات منفی قرار نگردد.

عیسی خاتمی با بیان اینکه ضعف قوانین و یا ناکار آمدی قوانین در ارتباط با روستا باعث شد تا در آینده رامسر را به صورت تپه‌های آپارتمانی دیده شود، افزود: امروزه ما در هیچیک از شهرها آپارتمان‌های ۵۰ واحده نمی‌بینیم اما در روستایی ماننده اربه کله و سفید تمشک رامسر سازه‌هایی با واحدهای فراتر از حد تصور مواجه هستیم.

وی در تشریح پیدایش چنین وضعیتی و هجوم شهرنشینان ثروتمند به روستا و کوچ روستاییان به مرکز شهرستان رامسر گفت: عده‌ای برای بقای عمر و بهره مندی از فضا و زیست مطلوب به سمت سرمایه گذاری در این مناطق پیش رفتند و این مهم در حالی اتفاق افتاد که زیر ساخت‌های روستا و حتی پیشینه زمین شناسی این منطقه توانایی تحمل این حجم از ساخت و ساز را ندارد.

وی معتقد است این معامله در روستاها از یک سو باعث نابودی کشاورزی، دامداری و باغداری این منطقه می‌شود و از سوی دیگر سبب می‌شود تا جوانان تحصیل کرده غیر تحصیل کرده علاقه مند به توسعه کشاورزی منطقه نشوند بیکار کند ندارد.

این استاد دانشگاه گفت: اگر خوشبینانه به این مساله نگاه کنیم، روستایی که ملک خود را می‌فروشد و بدون زحمت یک شب سرمایه هنگفتی به دست می‌آورد ولی به ظاهر از بار روانی، اقتصادی و مشکلات رها می‌شود ولی در عوض با پول به دست آمده از ناحیه فروش زمین توانایی مدیریت مالی این حجم از سرمایه و تولید ارزش افزوده را ندارد و پس از مدتی دچار مشکلات اساسی خواهد شد.

وی توضیح داد: آیا کسی که تا مدتی پیش مشغول کشاورزی بوده تخصص و دانش این کار را دارد و برای فعالیت اقتصادی و سرمایه گذاری تربیت نشده می‌تواند با حجم زیادی از پول و سرمایه به دنبال کسب کار و تولید زیاد باشد، و در آن کار هم موفق شود؟

وی می‌گوید: گزارش‌های مردمی حاکی از ان است که اغلب پول حاصل از فروش زمین برای بهره مندی از سود بانکی به صورت سپرده در بانک قرار می‌گیرد که رونق اقتصادی در پی ندارد و عده‌ای نیز بعد از فروش زمین به فعالیت‌هایی نظیر بنگاه‌داری خرید و فروش ماشین و ملک که اشتغال کاذب محسوب می‌شود روی آورده‌اند.

خاتمی همچنین تاکید کرد: روند رو به رشد ساخت و سازهای افسارگسیخته در روستاها باعث نابودی فرهنگ معنوی ساکنان این مناطق می‌شود.

همچنین ساخت سازهای زیاد و هجوم بیش از حد مردم به روستاها به دلیل نبود زیرساخت‌های لازم نظیر آب رسانی، برق رسانی، راه و… باعث بروزی مشکلات عدیده ای برای منطقه می‌شود.

کمبود آب برای جمعیت مهاجر

موج مهاجرت به دلیل تنش‌های ابی در سایر استان‌ها به روستاهای رامسر در حالی اتفاق می‌افتد که تأمین اب این مناطق روستایی از چشمه‌ها و ذخایر زیر زمینی تأمین می‌شود که در فصل تابستان به دلیل گرما تا میزان قابل توجهی این منابع ابی کاهش میابد، ذخایری ناچیز که تأمین اب این مناطق را با مشکل جدی مواجه ساخته و در طول این سال‌ها به ویژه در فصل تابستان با کمبود و جیره بندی اب مواجه هستند

رئیس اداره اب و فاضلاب روستایی رامسر در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه تأسیسات اب رسانی مناطق روستایی این شهر بعد از پیروزی انقلاب و بر اساس جمعیت وقت طراحی شده بود، افزود: با توجه به جمعیت فعلی و این افزایش جمعیت در روستاها مشکلات تأمین اب برای خانوارها افزایش یافته و ما برای تأمین اب دچار بحران هستیم.

صالح درجانی گفت: به عنوان نمونه بخش اربه کله که شامل ۱۴ روستا است و ۱۳۰۰ مشترک در شبکه آبرسانی دارد هم اکنون برای تأمین آب مشترکین با کمبود مواجه هستیم این درحالی است که علاوه بر این تعداد، ۲۵۰۰ ساختمان جدید ساخته شده است که با این تعداد واحدهای مسکونی که به دنبال امتیاز آب هستند که با این اوصاف ۲۰ لیتر بر ثانیه کم داریم.

دهه ۸۰ دهه بر باد رفتن روستاها

رئیس بنیاد مسکن رامسر هم دلایل اوج گرفتن ساخت و سازها در این بازه زمانی دهه ۸۰ را صدور پروانه‌های ساخت بدون استعلام عنوان کرد و گفت: این روند مخرب در جریان دلال بازی‌هایی که مجوز ان بدون استعلام در بخشداری وقت صادر می‌شد.

محمد ابراهیم غنمی با بیان اینکه از سال ۸۸ در پی اعتراض‌های مداوم محیط زیست، جهاد کشاورزی، اداره راه و امور اب منجر به این شد که قبل از صدور پروانه ساخت استعلام از نهادهای تأمین زیر ساخت و نظارتی اخذ شود افزود: با توجه به اینکه اخذ استعلام قبل از صدور پروانه ساخت توسط دهیاری‌ها و بخشداری الزامی شد روند ساخت و ساز غیر مجاز تا اندازه زیادی کنترل شد.

وی با بیان اینکه با تأسیس دفتر نظام روستایی، ناظر فنی روستا و پلیس ساختمانی تا اندازه زیادی تخلفات کنترل شده است تاکید کرد: با این حال میزان تخلفات ساخت و سازهای غیر مجاز در این مناطق قابل توجه است.

رئیس بنیاد مسکن رامسر از ارائه امار دقیق تخلفات ساختمانی در روستاها در طول یک سال خودداری کرد، و در عین حال گفت: گزارش و امار دقیق رصدهای دوره این نهاد به فرمانداری شهرستان اعلام می‌شود.

طبق قوانین موجود دهیاران وظیفه دارند هرگونه ساخت و سازها چه در داخل بافت و چه خارج از بافت روستایی را به بخشداری گزارش دهند.

زمین در جایگاه میراث آینده

رئیس امور اراضی جهاد کشاورزی رامسر با بیان اینکه کنترل ساخت و سازها در خارج از محدوده روستاها را از وظایف امور اراضی جهاد کشاورزی بر شمرد و افزود: این نهاد با راه اندازی سامانه ۱۳۱ شبانه روزی در منطقه در حال فعالیت است تا از ساخت و ساز در همان اغاز کار جلوگیری شود، و طی سه سال فعالیت ساخت و ساز غیر مجاز خارج از بافت کاهش چشمگیر داشته است.

امین پاک افزود: وظیفه ما حفظ و صیانت از زمین‌های کشاورزی است و زمین را به عنوان یک ارزش اقتصادی نگاه نمی‌کنیم، در شهرستان رامسر و خارج از بافت‌های روستایی ساختمان مرتفعی نمی‌بینید و هر انچه هست مربوط به داخل بافت است که مجوز ان از سوی دهیاری و بخشداری صادر می‌شود.

امین پاک درباره فروش زمین‌های کشاورزی توسط مردم در مناطق روستایی با اشاره به ارزش اقتصادی بالای زمین گفت: زمانی که ارزش زمین به نسبت محصول کشاورزی مورد بهره برداری فاصله چشمگیری دارد ما چه محصولی را برای کشت و جایگزینی برای فروش زمین، به کشاورز می‌توانیم پیشنهاد دهیم تا قانع شود.

فرماندار رامسر نیز در گفت و گو با ایرنا ساخت وسازهای بی رویه در روستاهای رامسر را نگران کننده توصیف کرد و افزود: با روند موجود ما رفته رفته زمین‌های کشاورزی و تولیدات و باغت را از دست می‌دهیم تنها به خاطر افرادی که به دنبال سودهای میلیاردی هستند.

محمد آزاد با ابراز تأسف از اینکه روستاهای رامسر رو به نابودی است گفت: باید مردم را به به سمت تولید در زمین‌های کشاورزی سوق دهیم تا این روند مخرب زمین فروشی و از بین رفتن منابع فروکش کند.

ایرنا