تجاوز تهران به حریم گسل ها

به گزارش اخبار ساختمان، بامداد پنجشنبه در ساعت ۲۰:۴۵ دقیقه حوالی شهر تهران ودماوند را لرزاند که این زلزله خوشبختانه هیچ خسارتی نداشت در همین زمینه بسیاری از سوء استفاده کنندگان شایعاتی در رابطه با فعال شدن آتشفشان کوه دماوند را مطرح کرده بودند که در این زمینه بسیاری از کارشناسان حوزه زلزله نگاری و زمین شناسان آن را رد کرده اند.

در این زمینه علی بیت الهی رئیس مرکز تحقیقات زلزله نگاری مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی با بیان اینکه زلزله بامداد پنجشنبه در محدوده شرق تهران در حوالی لواسانات رخ داده است، گفت: این زلزله در نزدیکی گسل شمال تهران و گسل مشا بوده و با توجه به آنکه این منطقه لرزه خیز بوده بنابر این شاهد فعال شدن گسل‌ها دراین محدوده هستیم.

او ادامه داد: ۱۴ تا ۱۵ سال پیش در همین منطقه زلزله خیز گسل شمال تهران و مشا بیش از ۸۵۰ زلزله رخ داده است و بسیاری از این زلزله‌ها در اطراف شهر تهران و در محدوده شرق در این گسل رخ داده و به عنوان یکی از فعال‌ترین زون‌ها به شمار می‌رود.

بیت اللهی با اشاره به اینکه اولین زلزله شب جمعه با قدرت ۲.۹ ریشتر در ساعت ۲۳ و ۳۰ دقیقه در محدوده دماوند و اطراف تهران احساس شد، افزود: این زلزله کم ریشتری به عنوان پیش لرزه بود به طوری که یک ساعت بعد در حدود ساعت ۲۴ در عمق هفت کیلومتری زمین زلزله‌ای به قدرت ۵.۱ ریشتر رخ داده و بعد از آن شاهد حدود ۵ تا ۶ پس لرزه که بزرگ‌ترین آن ۲.۵ ریشتری رخ داد.

آتشفشان کوه دماوند فعال نشده است

رئیس مرکز زلزله نگاری تحقیقات راه مسکن و شهرسازی با اشاره به اینکه این زلزله باعث فعال شدن آتشفشان کوه دماوند نشده است، افزود: با توجه به اینکه زلزله‌های کوچک در این محدوده رخ داده است بنابر این وقوع این زلزله‌های کوچک در اطراف دماوند باعث خالی شدن حجم انرژی در اطراف و گسل‌های این منطقه شده است؛ در نتیجه احتمال فعال شدن آتشفشان بسیار کم است.

رئیس مرکز زلزله نگاری راه مسکن و شهرسازی با اشاره به اینکه چندین گسل در اطراف شهر تهران از جمله شرق، غرب، جنوب و شمال به صورت گسترده وجود دارد، افزود: این گسل‌ها عبارت است از گسل مشا، شمال تهران، جنوب ری، کهریزک، پیشوا، فیروزکوه، شمال و کرج و همچنین ۲۷ گسل فرعی در خود شهر تهران وجود دارد که بسیاری از ساخت و ساز‌ها در حریم این گسل‌ها و اطراف آن انجام شده است.

بیت الهی توضیح داد: برآوردی که در حریم گسل‌ها در شهر تهران صورت گرفته نشان می‌دهد که ۱۷ هزار پلاک ساختمانی بر روی حریم گسل‌های شهر تهران قرار دارد و ساخت و ساز‌های بسیار زیادی به ویژه بر روی گسل‌های شمال تهران صورت گرفته و با توجه به آن که ارزش زمین در این مناطق بسیار بالاست طی چند سال گذشته حجم ساخت وساز‌ها در این محدوده‌ها بسیار افزایش یافته است.

او اظهار کرد: ۲۵۶ نقشه از ساختمان حساس وجود دارد که از ۱۰ سال پیش در این مناطق ساخته شده و برج‌هایی از جمله برج‌های بالای ۱۲ طبقه، مراکز آتش نشانی، مراکز درمانی، مراکز سوخت و تقاطع لوله‌های گاز در این محدوده‌ها بسیار زیاد است.

۱۶ مرکز در تهران درمانی روی گسل ساخته شده است!

رئیس مرکز زلزله نگاری راه مسکن و شهرسازی بیان کرد: حدود ۱۶ مرکز درمانی، سه مرکز آتش نشانی، چندین برج ۱۲ طبقه و چندین مرکز سوخت در این مناطق وجود دارد و از سوی دیگر میزان سکونت در این محدوده‌ها به ویژه گسل‌ها طی سال‌های گذشته بسیار زیاد شده بنابراین احتمال تخریب بر اثر زلزله و یا حوادث طبیعی زیاد است.

رئیس مرکز تحقیقات زلزله نگاری راه مسکن و شهرسازی با اشاره به اینکه اقدامات پیشگیرانه در رابطه با زلزله به چندین بخش تقسیم بندی می‌شود، گفت: گروه اول مربوط به پایش و مانیتورینگ گسل‌هاست که باید گسل‌ها در اطراف پایتخت و خود تهران به صورت کامل شناسایی شود، اما با توجه به آن که تکنولوژِی جدید در این زمینه هنوز وارد کشور نشده بنابراین نمی توانیم اقدامات در رابطه با پیش بینی و یا بررسی‌های دقیق تر در این حوزه را انجام دهیم.

او تاکید کرد: سرمایه گذاری و تحقیقات گسترده در این زمینه باید صورت گیرد. خوشبختانه تاکنون با استفاده از توان دانشمندان و مهندسان توانسته ایم در این زمینه موفق عمل کنیم.

بیت الهی با بیان اینکه آموزش به عنوان کم هزینه‌ترین راهکار جهت جلوگیری از خسارت‌های وارد شده به زلزله است، افزود: آمارها نشان می‌دهد که ترس و فرار از زلزله بیشتر از خود زلزله خسارت وارد کرده این در حالی است که باید آمادگی به مردم را جایگزین نگرانی کنیم و با بالا بردن آگاهی‌های مردم در رابطه با زلزله بتوانیم نگرانی‌های آن‌ها را در این زمینه برطرف کنیم.

او اضافه کرد: باید به صورت یک روند مداوم و مستمر و با استفاده از کلیپ و دوره‌های آموزشی بتوانیم چنین اقداماتی را در بین مردم و کودکان در جهت جلوگیری از خسارت‌های زلزله افزایش دهیم.

رئیس مرکز تحقیقات زلزله نگاری راه مسکن و شهرسازی به معضل ساخت و ساز و بی توجهی به این بخش اشاره کرد و افزود: ساخت و ساز بدون نظارت در طی چند سال گذشته در بسیاری از مناطق خسارت‌های زیادی وارد کرده، اما باید میزان نظارت در این حوزه‌ها را افزایش دهیم.

بیت الهی اظهار کرد: باید نظارت بر ساخت و ساز‌ها هم به عنوان یک روش و اقدام پیشگیرانه در زلزله نام برد و همواره نظارت بر ساخت و ساز و کیفیت بتن‌های واحد‌های مسکونی وجود داشته باشد و باید این روند به صورت یک دستورالعمل مستمر انجام گیرد.

او گفت: در ۱۰ تا ۱۵ سال اخیر نوسازی واحد‌های پخش شده افزایش یافته، اما باید نظارت جدی بر ساخت و ساز‌ها صورت گیرد تا شاهد حوادثی مانند زلزله در شهردکرمانشاه و آذربایجان غربی نباشیم.

بیت الهی با اشاره به وقوع زلزله سال ۹۶ هم که در تهران رخ داد، گفت: باید از این زلزله‌ها به عنوان یک تلنگر استفاده کرد و همواره آموزش و آمادگی خود را در برابر زلزله افزایش داد و نباید مسئولان این بخش وقوع چنین زلزله‌ها را فراموش کنند.

مسکن مهر روی گسل ساخته شده است!

همچنین ایرج رهبر دبیر انجمن انبوه سازان استان تهران با بیان اینکه شهر تهران دارای گسل‌های بسیار زیادی است، گفت: گسل مشا و شمال تهران تا ۲۰۰ کیلومتر و در مسیر‌های کرج ودقزوین ادامه دارد، افزود: مسیر‌های زلزله در تهران تا شهرری، پاسداران و سعادت آباد ادامه می‌یابد و در این محدوده ساختمان های بسیار زیادی هم در دست ساخت است.

او ادامه داد: واحد‌های مسکونی که در دامنه البرز قرار دارند و همچنین شهر‌های جدید از جمله پردیس و هشتگرد و واحد‌های مسکن مهری که در آن‌ها ساخته شده بر روی گسل ساخته شده است.

ساختمان های تازه ساخت باید تحمل زلزله ۸ ریشتری را داشته باشند

دبیر انجمن انبوه سازان مسکن استان تهران با اشاره به اینکه طبق آیین نامه‌های داخلی ساخت و سازهای که در طول ۱۵ سال گذشته انجام شده و همچنین ساختمان‌هایی که ساخته می‌شود قابلیت تحمل زلزله تا ۸ تا ۱۰ ریشتر را باید داشته باشند، افزود: هم اکنون تمامی واحد‌های مسکونی که ساخته می‌شود مطابق آیین نامه داخلی و مقررات ساخت وساز است.

تحمل واحدهای مسکونی در برابر زلزله چقدر است؟

البته طی تحقیقات گسترده و پیگیری‌های به عمل آمده، واحد‌های مسکونی بر اساس ساخت با تجهیزات مختلف و زمان ساخت آسیب شناسی شده اند، به طور مثال محاسبات نشان می‌دهد واحد‌های مسکونی با عمر ۲۰ تا ۲۵ ساله عملا در برابر زلزله‌های ۴ ریشتری شرایط مناسبی نداشته و در زلزله‌های ۵ ریشتری به بالا واکنش تخریبی خواهند داشت.

عمر ساختمان‌هایی که بین ۱۰ تا ۲۰ سال هستند بسته به مصالح ساخت، تا حدودی زلزله‌های بین ۴.۵ تا ۵ ریشتر را تحمل می‌کنند. آنطور که کارشناسان حوزه ساختمان می‌گویند از حدود ۱۰ سال گذشته ساخت و ساز‌ها بر اساس آیین نامه داخلی و مقررات ساخت وساز انجام و توان تحمل زلزله با نکات ایمنی به ۸ ریشتر افزایش پیدا کرده است.

گفتنی است ساخت و ساز با دوام و مطمئن و مطابق با آیین نامه های داخلی به عنوان یکی از مهم ترین اولویت برنامه های دولت باید باشد چرا که بخش عمده ای از مناطق تهران در قسمت های گسل خیز کشور قرار دارد.

باشگاه خبرنگاران