قراردادهای صوری راهی برای فرار از مالیات

به گزارش اخبار ساختمان، این روزها قیمت‌ها در بازار مسکن سر به فلک کشیده است، به‌طوری که بررسی‌های آماری نشان می‌دهد در کلانشهرها به ازای هر متر مربع زمین، افزایش قیمت چند میلیونی را شاهد بوده ایم.

خانه‌های خالی و به طور کلی موضوع مسکن، مقوله تازه ای برای اقتصاد کشورمان نیست و مدت‫هاست چالش‌های بیشماری را برای خانوارها به وجود آورده است.

این مسئله دولت، کارشناسان و تحلیلگران را به این فکر می‌اندازد که به دنبال سیاست‌هایی باشند تا بتوانند از فرصت وجود این خانه‌های خالی برای خانه‌دار شدن افراد دیگر استفاده کنند.

طرح اخذ مالیات از خانه‌های خالی یکی از روش‌هایی است که مدت‌ها پیش مطرح شد و پس از کش و قوس‌های فراوان در نهایت نمایندگان مجلس شورای اسلامی با کلیات طرح اصلاح قانون اخذ مالیات از خانه‌های خالی موافقت کردند و اکنون بازار چشم‌ به راه اجرایی شدن آن است. اما اینکه آیا این طرح می‌تواند بازار مسکن را به سمت‌وسوی بهتری هدایت کند یا خیر خود جای سوال دارد.

به‌تازگی و طبق اعلام آمارها از طرف مسئولان وزارت راه در خصوص سامانه مسکن و املاک، فردی با مالکیت ۲۰۰ واحد مسکونی پیدا شده است. همچنین برآورد ها این است که دومیلیون‌ و ۷۰۰ هزار واحد مسکونی خالی در کشور وجود داشته باشد. ۷۲ هزار واحد مسکونی نیز شناسایی شده‌اند که مالکان آنها افراد زیر ۱۸ سال هستند.

ضرورت مقابله با سوداگری در بازار مسکن

این آمار ها در کنار هم نشان می دهد که بحث دلالی و سفته بازی در بازار مسکن و احتمالا سایر بازارهای کشور، توهم توطئه نیست و چنین مباحثی واقعیت دارند. واقعیتی که ضربات سنگینی در طی سال های اخیر به اقتصاد کشور نیز وارد کرده و قشر عظیمی از مردم را از لذت برخورداری از مسکن و سایر نیازهای اساسی محروم نموده است.

مجلس با طرح اخذ مالیات از خانه های خالی امیدوار است تا حدی بتواند نسبت به کنترل بازار مسکن و نیز افزایش دریافت مالیات از افراد ثروتمند جامعه اقدام کند، با اینکه کارشناسان و نیز شورای نگهبان ایراداتی نسبت به این طرح گرفته اند، اما برآوردهای کلی نشان می دهد که در صورت اجرایی شدن، اخذ مالیات از خانه های خالی و مقابله با سوداگری در بازار مسکن، در نهایت باعث تقویت جبهه عرضه و کنترل قیمت ها خواهد شد.

دلالان قیمت گذار اصلی بازار مسکن

البته نکته ای نیز وجود دارد و آن اینکه امروزه متاسفانه قیمت ها در بازار مسکن، در تمام کشور بر اساس عرضه و تقاضا کنترل نمی شود، بلکه دلالی و سوداگری عامل اصلی قیمت گذاری ها شده است، به طوری که در شهرهای جدید الاحداث کشور نیز که تحت کنترل و نظارت کامل دولت ایجاد شده اند، تمام طرح های مسکن مشمول افزایش نجومی قیمت شده اند. در حالی که قرار بود این شهرها پذیرای قشر کم درآمد جامعه باشد.

براساس داده‌های آماری و شواهد، بالاترین میزان خانه‌های خالی در کشور در شهرهای جدید وجود دارد. برخلاف خانه‌های خالی لوکس با قیمت بالا در محلات گران‌قیمت، آنچه در شهرهای جدید وجود دارد، در صورت کنترل قیمت می‌تواند بخش عمده‌ای از تقاضای مصرفی را پوشش دهد؛ زیرا مردم توان خرید آنها را دارند.

درخواست غیرقانونی از بنگاهی ها

یکی از مشاوران املاک در تبریز می گوید: متاسفانه بعداز تصویب طرح اجرای مالیات بر خانه های خالی بسیاری از سرمایه گذاران و دلالان این عرصه از بنگاه های املاک درخواست غیرقانونی دارند.

رضا توفیقی ادامه می دهد: دلالان کارت ملی آشناها و فامیل های خود را می آوردند و اعلام می کنند که یک قرارداد صوری اجاره برای خانه خالی آنها نوشته شود تا از این طریق این مالیات را پرداخت نکنند.

وی می افزاید: با اینکه ما از نوشتن قرارداد صوری خودداری می کنیم ولی برخی از همکاران این کار را انجام می دهند و برخی نیز اصلا نمی دانند که این قرارداد که در حال نوشتن آن هستند صوری است.

افزایش ۳۰ درصدی قیمت مسکن در تبریز

مهدی اسحقی نژاد مدیر مسکن و ساختمان اداره کل راه و شهرسازی آذربایجان شرقی در خصوص مقدار و دلایل افزایش قیمت های اخیر در بازار مسکن می گوید: با توجه به ارزیابی‌های تحلیلی و میدانی از مناطق مختلف شهر تبریز، متوسط قیمت مسکن بیش از ۳۰ درصد نسبت به اواخر سال ۹۸ رشد پیدا کرده است که این رشد قیمتی در مورد بازار رهن و اجاره به بیش از ۲۴ درصد می‌رسد.

وی با اشاره به علت افزایش قیمت‌ مسکن، اضافه می کند: نبود تعادل بین عرضه و تقاضا به ویژه در خصوص مسکن اقشار متوسط به پایین جامعه، نوسانات حاصل از بازار ارز و طلا، کاهش سودهای بانکی، ورود سوداگران به بازار و ملتهب کردن آن و انجام معاملات صوری، افزایش قیمت خدمات و کالاها و تلاش مردم برای حفظ قدرت خرید خود را می‌توان از جمله دلایل افزایش قیمت مسکن عنوان کرد.

اسحقی نژاد یکی از راهکارهای کنترل بازار مسکن و توقف افزایش قیمت‌ها در این بخش را اخذ مالیات از خانه‌های خالی و اخذ مالیات بر عایدی سرمایه عنوان کرد و گفت: ثبت معاملات در سامانه مربوطه و افزایش تولید و عرضه مسکن با در نظر گرفتن تسهیلات ویژه برای دهک‌های درآمدی پایین از دیگر راهکارهای کنترل بازار مسکن است.

وی با بیان این‌که دلالان مسکن با وجود این‌که با رکود دوران کرونا مواجه بودند، اما همزمان از فضای اضطراری آن برای رشد قیمت استفاده کردند، خاطرنشان کرد: پس از خروج بازار مسکن از تعادل، عده‌ای با انتشار انبوه آگهی‌های غیرواقعی و صوری در سایت‌های پربازدید اینترنتی عامل افزایش قیمت مسکن می‌شوند؛ بسیاری از این آگهی‌ها اساساً خانه‌ای برای عرضه و فروش نداشته و با تماس متقاضیان گفته می‌شد ملک مورد نظر به فروش رفته است.

مدیر مسکن و ساختمان اداره کل راه و شهرسازی آذربایجان شرقی می افزاید: از این رو همین ترفند دلالان باعث ادامه دار شدن افزایش قیمت‌ها در بازار مسکن می‌شود که سهم آن‌ها در افزایش قیمت مسکن را می‌توان بالای ۶۰ درصد دانست.

اجرای طرح های جدید حوزه مسکن ضروری است

روح الله متفکر آزاد نماینده مردم تبریز، اسکو و آذرشهر در مجلس شورای اسلامی، با بیان اینکه ۱۴ طرح اول مجلس یازدهم در خصوص برنامه ریزی برای حل مسائل اقتصادی و معیشتی است، می گوید: مجلس یازدهم اولویت‌ها را خوب شناخته است و امیدواریم این روند همچنان ادامه داشته باشد چراکه در کشور مردم با مشکلات مختلف اقتصادی مواجه هستند. «مالیات بر خانه‌های خالی» یکی از طرح های مهم مجلس است که مطالعات ما نشان می دهد در صورت اجرای این طرح مدیریت بازار مسکن مقدور خواهد شد.

حجت الاسلام محمدرضا میرتاج الدینی دیگر نماینده مردم تبریز، اسکو و آذرشهر نیز در خصوص طرح مسکن انقلاب می گوید: طرح مسکن مهر که در دولت های نهم و دهم آغاز شد دارای دو فاز شامل خانه اولی‌ها و خانه‌های روستاییان بود، اما طرح ملی مسکن انقلاب دارای چهار فاز شامل ساخت مسکن برای خانه اولی ها، ساخت و مقاوم سازی خانه‌های روستایی، ساخت مسکن برای حاشیه نشین ها و ساکنان بافت های فرسوده است.

وی ادامه می دهد: ظرفیت مسکن انقلاب دو برابر مسکن مهر است و این طرح با داشتن چهار فاز بسیار فراتر از مسکن مهر بوده و همه دستگاه‌های مرتبط با بخش مسکن را به نوعی دخیل می‌کند که باید برای به نتیجه رساندن آن جهادی عمل کرد.

به نظر می رسد مجلس جدید با دو طرح مسکن انقلاب و نیز طرح اخذ مالیات از خانه های خالی بتواند تا حدی وضعیت بازار مسکن را کنترل کرده و بانک اطلاعاتی خوبی نیز در خصوص املاک ایجاد کند.

با این حال ناگفته پیداست که عامل اصلی افزایش افسارگسیخته قیمت ها در بازار مسکن، چیزی نیست جز فعالیت دلالان و سفته بازان در این حوزه که برای رسیدن به منافع خود، با سرمایه و زندگی میلیون ها ایرانی بازی می کنند. امیدواریم با مطالعه و نیز استفاده از تجربیات سایر کشورها، قوانین و برنامه ریزی هایی نیز برای کنترل و جلوگیری کامل از ورود دلالان نه تنها به بازار مسکن، بلکه تمامی بازارها ایجاد شود.

تحلیل بازار