شرایط متفاوت بازار مسکن در تابستان 1404
۱۰:۳۵ | ۱۴۰۴/۰۳/۲۷
به گزارش اخبار ساختمان، بازار مسکن برخلاف انتظار، نه‌تنها از رکود خارج نشده، بلکه وارد یکی از عمیق ترین و پیچیده ترین دوره های رکود چند سال اخیر شده است؛ رکودی که هم بازار خرید و فروش را درگیر کرده و هم بازار اجاره را با سردرگمی و التهاب توأمان مواجه ساخته است. کاهش شدید قدرت خرید مردم در کنار افزایش پی‌درپی قیمت ها، نرخ های بهره بانکی بالا، بی‌ثباتی اقتصادی و نبود سیاست های حمایتی مؤثر از سوی دولت، باعث شده حتی در ماه هایی که باید شاهد رشد معاملات و افزایش نقل و انتقال ها باشیم، بازار در سکوتی سنگین فرو رود.
از سوی دیگر، رفتارهای انتظاری سرمایه گذاران، نگرانی از آینده سیاست های کلان اقتصادی، و نبود افق روشن در حوزه مسکن و ساخت و ساز، سبب شده تا هم خریداران و هم فروشندگان در موقعیت صبر و تردید قرار گیرند. در نتیجه، بازاری که باید اکنون در اوج تحرک خود باشد، با افت حجم معاملات، رکود قیمتی در برخی مناطق و حتی عقب نشینی برخی سازندگان و مالکان از عرضه واحدهای خود مواجه شده است.
در این میان، کارشناسان هشدار می دهند که اگر سیاستگذاری اصولی و اقدامات هدفمند برای خروج از رکود انجام نشود، بازار مسکن در نیمه دوم سال نیز چشم اندازی برای بهبود نخواهد داشت، و این وضعیت می تواند به رکود ساخت و ساز، کاهش اشتغال در حوزه های وابسته، و تشدید بحران دسترسی به مسکن برای اقشار متوسط و کم‌درآمد منجر شود.
بررسی های میدانی از مناطق مختلف استان البرز کاهش چشمگیر حجم معاملات را نشان می دهد و حتی از خریدارانی که سال های قبل از تهران و شهرهای جنوبی برای خرید خانه به البرز می‌آمدند هم خبری نیست.
این در حالی است که بازارهای ارز و سکه در هفته‌های اخیر روندی نزولی داشته‌اند و مردم سرمایه‌های خود را به سوی این بازارها روانه می‌کنند اما بازار مسکن همچنان در برابر کاهش قیمت مقاومت می‌کند وضعیتی که نه ناشی از رکود فصلی، بلکه ناشی از افزایش نامعقول قیمت‌ها، کاهش قدرت خرید خانوارها و بی‌تعادلی ساختاری میان عرضه و تقاضا است.
با «ابوالفضل مشکینی» کارشناس حوزه مسکن و عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس ضمن بررسی عوامل تأثیرگذار بر بازار مسکن، درباره چشم‌اندازهای این بازار گفتگویی داشتیم که در ادامه می‌خوانید:
با وجود اینکه البرز استانی مهاجرپذیر است و باید شاهد رونق در حوزه مسکن استان باشیم اما فعالان بازار مسکن از ادامه دارد بودن رکود در این حوزه می‌گویند. دلایل رکود از نظر شما چیست؟
رکود در بازار مسکن ادامه روند سال گذشته است و بازار البرز نیز از سیاست و اقتصاد کلان کشور تبعیت می‌کند، به همین دلیل شاهد رکود تورمی شدیدی در این بازار هستیم. از طرفی مسکن خیلی دیرتر از سایر بازارها تحت تاثیر مسائل و اتفاقات کشور قرار می‌گیرد برای مثال با شروع مذاکرات ایران و آمریکا شاهد کاهش قیمت در بازار ارز، طلا و سکه بودیم اما مسکن اینطور نیست که تحت تاثیر لحظه ای قرار بگیرد به این دلیل که مسکن گرانترین کالایی است که یک خانواده در طول عمر خریداری می کند و شاید برای هرخانواده فقطیکبار این اتفاق میفتد، بنابراین تحولات آن هم نمی‌تواند سریع باشد اما اگر این بازار وارد رونق یا رکود شود احتمال اینکه این پیچ خیلی تند باشد زیاد است به طوری که ما در دوره‌ای شاهد افزایش روزانه قیمت بودیم.
این رکود در بخش خرید و فروش چه تاثیری در بازار رهن و اجاره مسکن خواهد داشت؟
با توجه به افزایش قیمت‌ها و کاهش قدرت خرید مردم بسیاری از افرادی که درصدد خرید ملک بودند از بازار خارج شدند و طبیعی است که این افراد در پی بازار اجاره باشند از همین رو ما در خرداد و تیر شاهد هجوم انبوهی از مردم به بازار رهن و اجاره خواهیم بود و به دلیل اینکه طبق سال‌های گذشته هیچ برنامه‌ای برای بازار رهن و اجاره وجود ندارد دوباره قیمت‌ها به صورت سرسام‌آور بالا می‌رود.
از نظر شما چه نهادهایی متولی سامان دادن، نظارت و کنترل بر این بازار هستند؟
نگاهی که عمدتا به نظارت بر بازار مسکن وجود دارد تنبیهی است، امسال هم مانند سال‌های قبل اتحادیه مسکن، اتاق اصناف و وزارت راه و شهرسازی چند اطلاعیه صادر خواهند کرد که مالکین فقط ۲۵ درصد اجازه افزایش قیمت دارند اما به دلیل اینکه هیچ عامل بازدارنده و کنترلی وجود ندارد تمام این‌ها در حد شعار باقی خواهد ماند. ابزارهایی که در کشورهای دیگر انجام می‌شود معمولا تشویقی است و یعنی دولت مالک را تشویق می‌کند قرارداد بلند مدت با مستاجر ببندد و در مقابل به آنها تخفیف مالیاتی می‌دهد. اما متاسفانه وزارت صمت و وزارت راه و شهرسازی که وظیفه تامین مسکن برای شهروندان را دارند برنامه‌ای در این حوزه ندارند.
با اطمینان میگویم که دولت هیچ اطلاعاتی از تعداد موجر و مستاجران ندارد چرا که سامانه املاک و مستغلاتی که در برنامه چهارم توسعه قرار بود رونمایی شود تا به امروز تکمیل نشده و تا زمانی که اطلاعاتی وجود نداشته باشد نظارت و کنترل ممکن نخواهد بود.
یکی از ابزارهایی که اخیرا در حوزه کنترل بازار اجاره مسکن در نظر گرفته شده راه‌اندازی سامانه خودنویس است، عملکرد این سامانه را چطور ارزیابی می‌کنید ایا توانسته تاثیر گذار باشد؟
سامانه خودنویس اتفاق خوبی است اما چون هیچ اطلاعاتی داده نمی‌شود که چه تعداد معامله در آن ثبت شده و یا چند درصد از قراردادهای اجاره از این طریق این سیستم انجام می‌شود نمی‌توان ارزیابی دقیق و اظهار نظر کارشناسی درباره آن داشت.
در استان البرز بیش از ۲۰ درصد واحدهای مسکونی قولنامه ای ساخته شده این ملک ها مالکیت رسمی دارند اما به دلیل اینکه با تخلف ساخته شده قولنامه ای هستند ساکنان هم علیرغم این تخلفات ملک را خریده اند در واقع این سیستم در البرز عرف شده و مورد قبول هم هست.
چشم انداز شما نسبت به آینده بازار مسکن چیست؟ فکر می‌کنید چه قدر زمان می‌برد تا این بازار از رکود خارج شود؟
با توجه به کاهش قدرت خرید مردم و اینکه خانه دار شدن برای بخشی از جوانان و خانواده هایی که جز طبقه متوسط و به قول معروف دهک یک تا هفت هستند تبدیل به رویا شده به نظر میرسد این رکود همچنان ادامه داشته باشد و آینده روشنی نمی توان برای این بازار متصور بود.
گسترش نیوز
