تجربه آمریکا در استفاده از خانه های کوچک

به گزارش اخبار ساختمان، در واکنش به رکود اقتصادی سال 2008، افزایش قیمت مسکن و بالا رفتن تقاضا برای تحرک و پایداری، جنبش کارآفرینی جدیدی در حوزه بازار مسکن به شکوفایی رسید: ساخت خانه های کوچک یا نقلی. خانه های نقلی فضاهایی برای زندگی دائمی هستند که معمولا بین 10 تا 50 متر مربع مساحت دارند.

این خانه ها که زندگی نسبتا کم هزینه، دارای طراحی هایی سازگار با محیط زیست و سبک زندگی منعطف پذیری را فراهم می کنند، به پدیده جدیدی تبدیل شده اند که طیف وسیعی از مشتریان را به خود جذب می کنند. ماجراجویان، کسانی که دغدغه های زیست محیطی دارند و افرادی که به دنبال کوچک کردن زندگی خود هستند، دسته دسته به سازندگان خانه های کوچک روی آورده اند تا شانس «کوچک زندگی کنید» خود را بیازمایند.

این خانه ها که در فیلم «خانه کوچک، زندگی بزرگ» شبکه اچ جی تی وی و در موردی اخیرتر بازی ویدئویی «سیمز4» به نمایش کشیده شده اند، زندگی در خانه های کوچک را به مرکز صحنه فرهنگ مردمی آمریکایی برده اند. تقاضا برای خانه های کوچک رو به افزایش است. بر اساس پیمایش انجمن ملی خانه سازان بیشتر از نیمی از آمریکاییان به زندگی در خانه هایی با مساحت کمتر از 50 متر مربع فکر می کنند. برای جوانان نسل هزاره این درصد حتی بیشتر از این است. علاوه بر این خانه های کوچک یک راه حل کم هزینه احتمالی برای بحران بی خانمانی نیز به حساب می آیند.

خانه های کوچک، موانع بزرگ

اما با وجود محبوبیت و پتانسیل بالای این خانه ها، موانع زیادی بر سر راه زندگی در خانه های کوچک وجود دارد. دولت های ایالتی و محلی در تسهیل شرایط برای این بازار نوظهور و رو به شکوفایی آنقدر کند عمل کرده اند که زندگی در خانه های کوچک در برخی از مکان ها عملا غیرقانونی شده اند. شهرداری ها قوانین خود را بر اساس حداقل مساحت و حداقل افراد ساکن تعیین می کنند. خانه های نقلی که حدود 35 متر یا کمتر مساحت دارند، معمولا نمی توانند الزامات مندرج در این قوانین را برآورده سازند.

خانه های نقلی طبقه بندی ساده ای چون کاروان ها، خانه های سیار یا کلبه های داخل حیاط را به چالش می کشند و این دشواری به ممنوعیت کامل استفاده از آنها در برخی مکان ها و نزاع های قانونگذاری در برخی مناطق دیگر انجامیده است.

در ایالت مین، کورنی واتسون کارآفرین و مهندس زندگی خود را از راه ساخت و فروش خانه های چرخدار می چرخاند. اما توانایی او در کسب یک معاش درستکارانه وقتی به چالش کشیده شده که دولت ثبت خانه های نقلی چرخدار را متوقف کرد و کار تامین بودجه لازم از طریق وام برای خریداران بالقوه سخت تر شد.

یکی از دلایلی که دولت دست به این اقدام زده، ناتوانی از طبقه بندی مناسب خانه های نقلی بوده است. در اقدامی که بیشتر مرسوم است، دولت ها به خانه های نقلی چرخدار برچسب کاروان زده اند. هر چند خانه های نقلی چرخدار از همان ثبات و قابلیت حمل کاروان ها و دیگر انواع تریلرها برخوردارند، اما چند تفاوت مهم نیز با آنها دارند.

برخلاف کاروان ها یا تریلرهای کمپینگ، خانه های نقلی برای سکونت دائمی طراحی می شوند. این خانه ها طیف کاملی از لوازم خانگی و ضروریات را در اختیار مصرف کننده قرار می دهند و مثل خانه های سنتی ظاهری شیک دارند. با این وجود مقررات مربوط به «کمپینگی»، اغلب زندگی دراز مدت در خانه های نقلی را نیز منع کرده اند.

مقررات دست و پا گیر

اگرچه هستند مناطقی که تلاش کرده اند کار استفاده از خانه های نقلی را تسهیل کنند، اما این تحولات به کندی جریان دارند و اغلب به اندازه کافی موثر نیستند. حتی شهرداری هایی که سکونت در خانه های نقلی را قانونی اعلام کرده اند، محدودیت های زیربنا را به قوت خود باقی نگه داشته اند که موجب می شود تولید و جایگزینی خانه های نقلی کاری غیرعملی شود. برای مثال در بولدر کلرادو الزام حداقل زیربنای مساحت 210 متر مربعی به همراه محدودیت شدید تعداد ساکنانی که اجازه دارند در یک خانه کنار هم زندگی کنند، یکی از جذابیت های اولیه برای خانه های نقلی، یعنی سربار شدن هزینه سنگین زمین روی دوش ساکنان متعدد را نقض کرده است.

این ممنوعیت ها برخی از مالکان را وادار کرده تا خانه های نقلی و به همراه آن رویای شیوه زندگی تقلیل گرایانه خود را در انبار بگذارند. مقررات مربوط به منطقه بندی حتی تلاش ها برای استفاده از خانه های نقلی به عنوان فضایی برای زندگی بی خانمان ها را نیز متوقف کرده است.

در مینیاپولیس شهری که در آن جمعیت بی خانمان ها در طول سال های اخیر به شدت افزایش یافته است، فعالان مدافع حق مسکن یکی پس از دیگری با راه بندهای متعددی مواجه شده اند که از دستورهای ممنوعیت علنی استفاده از زمین تا ممنوعیت های بیجای مقررات «کمپینگ» را در بر می گیرد.

اگرچه شهرهایی چون اسپور در تگزاس هم هستند که با حذف موانع موجود بر سر راه ساخت و جای گیری خانه های نقلی، خود را بهشت خانه های نقلی معرفی کرده اند. با این حال هنوز موانع زیادی بر سر راه استفاده از این خانه ها قرار دارد که باید برداشته شوند.

علاوه بر مقررات دولتی که به کندی اصلاح می شوند، خانه های نقلی با واکنش برخی از فعالانی که نسبت به «شخصیت محلات خود» نگرانی دارند نیز مواجه است. فعالانی از این دست به شوراهای دولتی محلی فشار آورده اند تا زندگی در خانه های نقلی را در اجتماعات آنها ممنوع کنند.

از این رو نباید تعجب کرد که دولت در همراهی کردن با بازار رو به تحول خانه های نقلی ناکام مانده باشد. همانطور که فردریک هایک اقتصاددان هشدار داده، طراحان مرکزی اصولا آنقدر اطلاعات ندارند تا برای واکنش سریع و موثر در قبال این بازار سریعا در حال تحول که هزاران یا میلیون ها معامله در آن انجام می شود کفایت کند.

نتیجه کار ملغمه ای از مقررات بیجا و ممنوعیت های دست و پاگیر است. این مسئله هیچ جا بیشتر از جنگلی از ممنوعیت های مختلفی که زندگی در خانه های نقلی را احاطه کرده مشهود نیست. مدافعان حوزه مسکن و مردم خواهان یک سبک زندگی کوچک شده هستند که خانه های نقلی از ارکان آن به شمار می روند. متاسفانه بازار خانه های نقلی که از نظر دینامیسم و چند منظوره بودن بازار شکوفایی است باید در درون سیستمی عمل کند که سخت گیری حلزون وار مشخصه آن است.

اگر بازار خانه های نقلی اجازه شکوفایی پیدا کند، این خانه ها می توانند راه حل هایی را برای بحران مسکن، افزایش هزینه های زندگی و جا به جایی جمعیت فراهم کنند. با این حال برای آنکه سراسر کشور بتواند به طور کامل از این مزایا برخوردار شود، دولت ها باید از سر راه پیشرفت این بازار کنار بروند.

فارس