اوضاع آشفته کارگران در دوران کرونا

به گطار اخبار ساختمان، بارها شنیده‌ایم که پیشرفت کشور و حل مشکلات فعلی منوط به رونق تولید است چرا که گره‌گشایی از واحدهای صنعتی و افزایش تولید کاهش نرخ بیکاری، تکیه بر توان داخلی و افزایش صادرات را به همراه دارد.

اما کمتر به این نکته توجه کرده‌ایم که پایه اصلی رونق تولید کارگران پرتلاشی هستند که در شیفت‌های مختلف در کارگاه‌ها و کارخانه‌ها با دست‌های رنج‌کشیده اما پر امید چرخ صنعت را در این دیار همچنان می‌چرخانند.

کارگرانی که گاه چند ماه حقوقشان پرداخت نشد، شرمنده خانواده شدند، اما همچنان هر صبح لباس کار پوشیدند و در سنگر جنگ اقتصادی چون یک سرباز صبور و مقاوم استوار ایستادند.

کارگرانی که حقوق اندکشان خرج نیازهای روزمره شد و سفر و تفریح و رفاه از سبد خانوار آنان حذف شد کارگرانی که امروز با شیوع کرونا دغدغه‌ای بزرگ‌تر از همیشه به نام معیشت روزانه را دارند.

حقوق معوقه برایمان عادی شده است

یکی از کارگران واحدهای صنعتی شهرک صنعتی خراسان جنوبی که تمایلی برای درج نامش در گزارش نداشت گفت: حقوق معوقه برای بسیاری از کارگران تبدیل به امری عادی شده است.

وی با بیان اینکه اینکه هر ماه حقوق خود را سر موعد دریافت کنیم، برایمان تبدیل به آرزو شده است، بیان کرد: اینکه معوقات به شش ماه نرسد و حداقل هر دو ماه- سه ماه حقوق پرداخت شود خدا را شکر می‌کنیم.

این کارگر اهل خراسان‌جنوبی یادآور شد: کارفرمای خوب هم داریم ولی بسیاری از کارفرماها وقتی انتقاد ما نسبت به حقوق معوقه را می‌شنوند، با صراحت می‌گویند اگر دوست ندارید، می‌توانید بروید.

ولی‌الله قادری دبیر اجرایی خانه کارگر خراسان‌جنوبی در این زمینه گفت: بعد از شیوع کرونا در کشور و از جمله خراسان‌جنوبی بیشترین آسیب دیدگان از نظر معیشت و شغل کارگران روزمزد هستند.

وی با اشاره به اینکه بیش از پنج هزار نفر از کارگران برای دریافت حق بیمه بیکاری ثبت‌نام کرده‌اند، اظهار کرد: اما نکته قابل تأمل آن است که بسیاری از کارگران روزمزد به واسطه بیمه نبودن و نداشتن برخی از شرایط نمی‌توانند از بیمه بیکاری هم بهره‌مند شوند.

قادری در زمینه حقوق معوقه کارگران واحدهای صنعتی خراسان‌جنوبی بیان‌کرد: در سال ۹۷ و نیمه نخست سال ۹۸ حقوق‌های معوقه فراوانی در واحدهای صنعتی خراسان‌جنوبی وجود داشت که این معوقات گاه حتی مربوط به ۶- ۷ ماه بود.

دستمزدی که متناسب با تورم نیست

دبیر اجرایی خانه کارگر خراسان‌جنوبی بیان‌ کرد: در حال حاضر این میزان حقوق معوقه در نهایت حدود دو ماه بوده و وضعیت نسبت به گذشته بهتر شده است.

قادری در پاسخ به چرایی همین حقوق معوقه دو- سه ماهه ادامه‌داد: باید بحران‌های اقتصادی واحدهای صنعتی، گرانی مواد اولیه، کاهش صادرات و بسیاری دیگر از سختی‌های متولیان واحدهای اقتصادی را نیز در نظر گرفت و وضعیت اقتصادی واحدهای صنفی این شرایط را به وجود آورده است.

وی با انتقاد از وضعیت میزان افزایش حقوق و دستمزدهای کارگران در سال جدید افزود: در سال جدید حقوق کارگران ۲۱ درصد افزایش یافته در حالی که میزان تورم در اسفند ماه ۹۸ بر اساس آمار بانک مرکزی ۴۱ درصد بوده است.

دبیر اجرایی خانه کارگر خراسان‌جنوبی با بیان اینکه تأمین سبد معیشتی یک ماهه یک خانواده چهارنفره حدود چهار میلیون و ۸۰۰ هزار تومان دستمزد سرپرست خانوار را می‌طلبد، گفت: حداقل حقوق کارگران تا این میزان دستمزد فاصله بسیار زیادی دارد.

قادری در زمینه تفاوت میزان حقوق در بخش دولتی و خصوصی اظهار کرد: متأسفانه حدود یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان اختلاف دستمزد بین کارگران بیمه شده تأمین اجتماعی و فعالان بخش کشوری و لشکری وجود دارد.

حل مشکل کارگر در گرو رفع مسائل واحدهای صنفی

وی درباره راهکارهای بهبود وضعیت کارگران بیان‌کرد: در شرایط شیوع کرونا بسیاری از کارفرماها نیز از نظر اقتصادی آسیب دیده‌اند و دولت باید با رفع مشکل واحدهای صنعتی زمینه رونق صنعت و بهبود شرایط کسب و کار را فراهم کنند چرا که در چنین شرایطی کارفرما می‌تواند به موقع حقوق کارگر را پرداخت و شرایط رفاهی برای او را فراهم کند.

مشکلات تنها محدود به کارگران واحدهای صنعتی خراسان‌جنوبی نمی‌شود چرا که بیش از آنان کارگران روزمزد ساختمانی در شرایط فعلی جامعه آسیب دیده‌اند.

کارگرانی که گاه ساعت‌ها سر یک چهارراه یا خیابان منتظرند تا صاحب کاری ماشین خود را نزدیک آن چهارراه یا خیابان متوقف کند و برای یک کار روزانه ساختمانی اعلام نیاز به کار یک کارگر کند و اگر آن روز چنین صاحب کاری نباشد باید شب دست خالی و شرمنده به خانه برگردد.

ضربه مهلک کرونا به ۱۱ هزار و ۱۰۰ کارگر ساختمانی

علیزاده، رئیس کانون انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی خراسان‌جنوبی نیز گفت: در حال حاضر در خراسان‌جنوبی حدود ۱۱ هزار و ۱۰۰ کارگر ساختمانی وجود دارد که از این تعداد حدود ۹ هزار و ۵۰۰ بیمه شده فعال هستند.

وی با اشاره به اینکه در سال جدید حداقل حقوق کارگران ۲۱ درصد افزایش یافته است، اظهار کرد: به صورت طبیعی همین میزان حقوق اندک نیز شامل حال کارگران ساختمانی روزمزد نمی‌شود چرا که آن‌ها به صورت روزانه دستمزد خود را دریافت می‌کنند.

رئیس کانون انجمن‌های صنفی کارگران خراسان‌جنوبی بیان‌کرد: کارگران روزمزد ساختمانی قبل از شیوع کرونا به علت سردی هوا نیز فرصت‌های کاری کمی داشتند و امیدشان برای رونق کسب و کار به روزهای گرم سال بود.

علیزاده افزود: اما شیوع کرونا بعد از فصل سرد سال ضربه مهلکی دیگری به وضعیت معیشت این کارگران وارد کرد.

وی گفت: موضوع بیمه بیکاری برای کارگران کارگاه‌ها و کارخانه‌های تعطیل شده بسیار خوب است ولی کارگران ساختمانی روز مزد نیز از این مزیت بی‌بهره هستند چون بسیاری از آنان از قبل بیمه نبوده‌اند.

رئیس کانون انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی خراسان‌جنوبی با اشاره به اینکه متأسفانه موضوع سختی کار شامل حال این دسته از کارگران نیز نمی‌شود، اظهار کرد: امیدواریم نمایندگان جدید مجلس شورای اسلامی تدبیری برای رفع این خلاءهای قانونی بیندیشند.

علیزاده با اشاره به اینکه در هشت شهرستان خراسان‌جنوبی انجمن صنفی کارگران ساختمانی داریم، گفت: در سه شهرستان زیرکوه، درمیان و خوسف نیز انجمن در حال ساخت است.

تأمین سلامت کارگران در شرایط شیوع کرونا یک اولویت است

غلامرضا اشرفی، مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان جنوبی نیز اظهار کرد: یکی از مسائل مهم تأمین سلامت کارگران در شرایط شیوع کرونا است.

وی بیان کرد: کارفرمایان و کارگاه‌ها مکلف به رعایت برنامه‌ها و پروتکل‌های بهداشتی بر اساس مصوبات ستاد پیشگیری از کرونا هستند.

مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان جنوبی ادامه‌داد: از طرف دیگر کلیه کارگرانی که دارای علائمی نظیر تب، سرفه، گلو درد، تنگی نفس و سایر علائم مشکوک هستند، باید نسبت به ارجاع آنها به مراکز خدمات سلامت در حوزه جغرافیایی هر شهرستان اقدام شود.

اشرفی در زمینه حل مسائل کارگری و کارفرمایی در سال گذشته نیز گفت: وی ادامه داد: در سال ۱۳۹۸، تعداد دادخواست‌های واصله به هیأت‌های تشخیص استان در حوزه روابط کار ۵۴۹ مورد و در هیأت‌های حل اختلاف استان تعداد ۲۸۲ مورد ثبت شده است.

شکایاتی که به سازش منجر شد

مدیر کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان‌جنوبی گفت: طی سال گذشته ۱۲ هزار و ۸۱۱ مورد مشاوره در حوزه کار صورت گرفته و متعاقب آن ۱۸۷ مورد از شکایات به صورت سازش مستقیم به نتیجه رسیده است

همانطور که توسعه آموزش و علم بدون تکریم معلم و استاد امکان پذیر نیست، رونق و جهش تولید نیز جز با ترفیع جایگاه کارگر و حل مشکلات وی میسر نمی‌شود.

مبادا روزی برسد که گوش‌هایمان به شنیدن درد و دل‌های کارگران عادت کند و به جای اقدام و عمل تنها دردها و رنج‌های این قشر رنج کشیده را بشنویم که در این صورت نمی‌توان انتظار داشت چراغ تولید همچنان پرنور باقی بماند.

مهر