لزوم توجه به ساخت وسازهای مقاوم در مناطق لرزه‌خیز

به گزارش اخبار ساختمان، علی بیت‌اللهی مدیر بخش زلزله‌نگاری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با بیان اینکه ۷ سال پیش در ۲۱ مرداد سال ۹۱ زلزله‌های بزرگی با شدت ۶.۴ ریشتر و ۶.۳ ریشتر منطقه اهر و ورزقان را در استان آذربایجان شرقی لرزاند، گفت: در آن زمین‌لرزه بیش از ۳۰۰ نفر کشته و ۵ هزار نفر زخمی شدند.

مدیر بخش زلزله‌نگاری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی افزود: متأسفانه بر اثر شدت بالای این زمین‌لرزه حدود ۵ هزار واحد مسکونی به صورت کامل تخریب شدند و بیش از ۴۰۰ روستا آسیب جدی دیدند.

بیت‌اللهی با اشاره به اینکه با گذشت ۷ سال از این زمین‌لرزه در آبان امسال متأسفانه باز هم زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۵.۹ ریشتر در محدوده آذربایجان شرقی بین شهر میانه و سراب رخ داد، گفت: این زمین‌لرزه، مشکین‌شهر اردبیل، شهر‌های استان زنجان و تالش را تحت تأثیر قرار داد و متأسفانه بر اثر آن حدود ۵ نفر کشته و حدود ۱۰۰ نفر هم زخمی شدند.

او یادآور شد: آمار‌های ارائه شده نشان داد که متأسفانه بر اثر این زمین‌لرزه و به دلیل اسکان‌های اضطراری، چند نفر از ساکنان این محدوده به دلیل گاز‌گرفتگی و ایست قلبی ناشی از شوک زلزله فوت کردند.

مدیر بخش زلزله‌نگاری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با بیان اینکه بر اثر زلزله در استان‌های آذربایجان شرقی حدود ۶۱ روستا در شهرستان میانه و ۲۵ روستا در شهرستان سراب دچار خسارت‌های ۱۰ تا ۱۰۰ درصدی شده‌اند، افزود: بر اساس اعلام ستاد بحران این شهرستان دو هزار و ۳۹۰ واحد مسکونی در روستا‌های میانه و ۷۷۹ واحد مسکونی در استان‌های شهرستان سراب به صورت کامل تخریب شده‌اند که به نظر می‌رسد با توجه به بزرگ نبودن ریشتر این زلزله، این میزان تخریب نشان‌دهنده فرسودگی بالای واحد‌های مسکونی در این منطقه است.

بیت‌اللهی با اشاره به اینکه عدم آموزش بسیاری از مردم جهت مراقبت از آسیب‌های ناشی از زلزله باعث شده است که میزان خسارت‌های جانی در بسیاری از این مناطق افزایش یابد، گفت: رفتار‌های نادرست هنگام وقوع زلزله باعث افزایش تعداد مصدومان با وجود کم بودن ریشتر‌های زلزله شده است.

او گفت: متأسفانه قطع گاز، آب و برق در ساعت‌های اولیه وقوع زلزله خود باعث ایجاد اختلال در امدادرسانی شده است، مانند قطع برق در مراکز درمانی زلزله دیده که مشکلات بسیار زیادی را برای بیماران ایجاد می‌کند.

مدیر بخش زلزله‌نگاری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به نقاط قوت در زمان وقوع زلزله در این محدوده هم اشاره کرد و گفت: حضور به موقع نیرو‌های امدادی در مناطق زلزله باعث شد که تعداد کشته‌ها بر اثر این زلزله کاهش یابد. همچنین رعایت کردن نکات ایمنی در نصب چادر و جلوگیری از آتش‌سوزی و برق‌گرفتگی از سوی بسیاری از مردم هم نقش مؤثری در کاهش تلفات ناشی از امدادرسانی‌های بعد از زلزله داشته است.

بیت‌اللهی با اشاره به اینکه ورود سامانه‌های بارشی و برف و کولاک در این مناطق در مقایسه با ماه‌های گذشته بسیار بیشتر شده است، افزود: اسکان اضطراری مردم به ویژه در مناطق روستایی و هدایت آن‌ها از چادر به کانکس و یا واحد‌های مسکونی موقت بسیار ضروری است، بنابراین باید نیرو‌های بنیاد مسکن و نیرو‌های امدادی در این زمینه همکاری‌های لازم را انجام دهند.

او افزود: برودت هوا در منطقه و وزش باد‌های سرد و بارش برف در این شرایط باعث شده است که دیگر چادر اضطراری جوابگوی نیاز‌های مردم از لحاظ گرمایشی نباشد.

مدیر بخش زلزله‌نگاری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی توضیح داد: تجربه رخداد زلزله ترکمنچای در فصل سرما که اجازه عملیات ساخت و ساز فوری را نمی‌دهد، نشان می‌دهد که کشور در هر شرایطی نیازمند تولید انبوه اسکان موقت پس از زلزله است.

بیت‌اللهی یادآور شد: با توجه به مطالعات و اقدامات صورت گرفته در کشور درباره ساخت نمونه‌هایی از مدل مناسب اسکان موقت و با توجه به مناسب نبودن الگو‌های قدیمی اسکان موقت مانند کانکس، ضروری است که تولید انبوه اسکان‌های موقت مقاوم را دولت در دستور کار خود قرار دهد.

او اظهار کرد: با توجه به تخریب ساختمان‌های خشتی، گلی و سنگی که انسجام لرزه‌ای مناسبی در آن‌ها وجود ندارد، پیشنهاد می‌شود تا با تعریف طرح‌های سریع و گسترده نسبت به جایگزینی اینگونه ساختمان‌ها با الگو‌های مقاوم در برابر زلزله در یک بازه زمانی محدود و منطقی انجام شود.

مدیر بخش زلزله‌نگاری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی یادآور شد: با توجه به آسیب دیدگی تعداد زیادی از علمک‌های گاز در مناطق زلزله‌زده به دلیل بروز ضربه از دیوار‌های غیر مقاوم و ناپایدار کناری و یا قرار گرفتن علمک‌ها زیر بار آوار اینگونه دیوار‌ها پیشنهاد می‌شود تا طراحی‌های لازم جهت استحکام بیشتر این المان‌های حساس در شبکه گاز انجام شود.

بیت‌اللهی گفت: ارزیابی‌های صورت گرفته در مناطق تحت تأثیر زلزله نشان‌دهنده آسیب‌پذیری ساختمان‌های اسکلت‌دار از حوزه دیوار‌ها و اجزای غیر سازه‌ای بوده است، بنابراین پیشنهاد می‌شود جهت کاهش ریسک لرزه‌ای ساختمان‌ها در مناطق لرزه‌خیز معیار‌های مطرح شده در راهنمای طراحی سازه‌ای و جزئیات اجرایی دیوار‌های غیر سازه‌ای در ساخت و ساز‌های آینده و همچنین بهسازی ساختمان‌های موجود توجه ویژه‌ای شود.

او تأکید کرد: بررسی‌های انجام شده نشان داد که ساختمان‌های اسکلت‌دار در این زلزله دچار ریزش نشدند که نشان‌دهنده آن است که ساختمان‌های فاقد اسکلت و خشت و گلی در مقایسه با ساختمان‌های اسکلت‌دار از مقاومت بسیار کمتری برخوردار هستند.

باشگاه خبرنگاران