آشنایی با تادائو آندو معمار خودآموخته و غیر آکادمیک

به گزارش اخبار ساختمان، تادائو آندو در تاریخ ۱۳ سپتامبر ۱۹۴۱ در اوساکا، ژاپن به دنیا آمد. آندو به صورت خودآموخته معماری را فراگرفته ‌است. قبل از اینکه به صورت جدی به معماری روی آورد مدتی بوکسور و پس از آن راننده کامیون بود. وی هفت سال از عمر خود یعنی از 10 تا 17 سالگی در یک کارگاه نجاری کار می کرد و اغلب به ساخت مدل های چوبی از کشتی و هواپیما می پرداخت، وی توانست از یک نجار که مغازه او در خیابان مقابل خانه شان بود صنعت و ساختار سنتی چوبی ژاپنی را فرا گیرد.

از بیست سالگی به بعد یعنی از سال 1962 تا 1969 علاقه او به معماری، او را به این سمت کشاند که تصمیم به یادگیری خودآموز مستقیم معماری گرفت که این تصمیم او را به خارج از ژاپن برای مشاهده معابد، مقابر و چایخانه ها، به اروپا، آفریقا و آمریکا کشاند.

وی معماری را با رفتن و دیدن ساختمان های واقعی و مطالعه کتاب هایی در مورد کارهای معمارانی از قبیل لوکوربوزیه، لودویگ میس فن در روهه، آلوار آلتو، فرانک لوید رایت و لوئی کان یاد گرفت.

تادائو در ۲۸ سالگی قبل از بازگشت به اوساکا و باز کردن دفترش، در دانشگاه های توکیو، هاروارد و دانشگاه کلمبیا به عنوان استادیار فعالیت داشت. تادائو آندو واسطه ای میان شرق و غرب است و بتن را با این وجود که از مواد جدایی ناپذیر جنبش مدرن اروپاست، در جهت نشان دادن زیبایی شناسی شرقی به کار می برد.

تادائو اولین تمرین معماری خود را در سال 1969 در اوساکا آغاز کرد و تاکنون بیش از صد و پنجاه پروژه معماری را طراحی کرده است. وی یکی از بانفوذترین معماران پست مدرن نسل دوم ژاپن به شمار می آید. توجه عمده وی بر تلفیق فرم های مدرن با مفاهیم و شیوه های سنتی ژاپن استوار است. به بیان دقیق تر، هدف او تغییر معنای طبیعت از گذرگاه معماری است.

معماری تادائو آندو

مصالح معماری تادائو آندو، بتن خام، خورشید، آسمان، سایه و آب است یا به عبارت بهتر، فضا. تأکید او بر این نکته است که استفاده کنندگان از بنا باید طبیعت را تجربه و احساس کنند و اینها همه ریشه در سنت منطقه ای زیستگاه او ـ کانزایی ـ دارد.

عناصر اصلی و متناقص معماری آندو عبارتند از نظم، مردم و احساسات انسانی. او در معماری خود، به گونه ای متضاد آنها را با هم ارتباط می دهد و میان آنها تفاهمی ایجاد می کند: فرم در برابر فرم و فضا، داخل در برابر خارج و طبیعت در برابر هندسه.

آندو از جذابیت فرم صرفنظر کرده و بر جذابیت فضا تأکید می ورزد. او اعتقاد دارد که فرم، از تأثیر فضایی می کاهد و در نتیجه، جذابیت معماری را محدود می کند. به اعتقاد او، ارحجیت دادن به فرم به معنای ارجحیت دادن به حس بینایی در میان پنج حس و عدم توجه به عمق فضایی است. در نتیجه او در پی نفی فرم به مفهوم به کارگیری فرم های ساده و انکار ساده و انکار فرم های پیچیده است. (نفی تصویر صرفاً بصری در فضا).

معماری تادائو آندو، معماری نفی و انکار است. او جامعه مدرن و جهانی بودن را نفی می کند. اولین چیزی که آندو نفی کرده، مفاسد جامعه مدرن و ارزش های آن است. (برای مثال، مقوله راحتی) آندو راحتی مدرن را نفی کرده، تلاش می کند ارتباط پویایی با جهان برقرار کند. او راحتی را از معماری خود دور می کند و به جای آن امکان حضور انسان و طبیعت را در کالبد معماری اش فراهم می سازد.

بنابراین، بر اساس الهاماتی که او از این سه عنصر گرفته، پروژه های او را می توان دسته بندی کرد. در معماری آندو، عناصر به شکلی متضاد با هم مرتبط می شوند. بنابراین، فرم در مقابل فرم و فضا، داخل در برابر خارج و طبیعت در برابر هندسه قرار می گیرد. به عبارت دیگر، معماری او حاصل ارتباطی است که بین این عناصر وجود دارد. برای آشنایی و شناخت بیشتر، کارهای آندو را بر اساس ساختار و کالبد به سه بخش معماری یگانه انگاری، دو گانه انگاری و کثرت گرایی تقسیم بندی می کنیم.

آن دسته از کارهایی که در شمار معماری یگانه انگاری قرار می گیرند، دارای فرمی خالص، طراحی واضح و فضایی قومی هستند. این نوع معماری، بیشتر در خانه ها و کلیساهای کوچک دیده می شود. در این فضاها، با آرامشی روبرو می شویم که یادآور فضای سنتی چایخانه های ژاپنی است.

در این فضا، بر اساس ریتمی وحدت بخش، کل به جزء تبدیل می شود. این ریتم، حتی در نور و سایه نیز تکرار می شود. در معماری دو گانه انگار، آندو روش خاص خود را اعمال می کند. به عبارتی، روش او از هیچ نوع معماری دیگری تأثیر نپذیرفته است.

در آنجاست که آندو از فرم بیضوی استفاده می کند؛ ولی در معماری دو گانه انگار، فضا بر اساس نیروی پویا شکل می گیرد. این نیرو، از تضاد بین فرم و فضا حاصل می شود. در این نوع معماری ـ بر خلاف معماری یگانه انگار که فرم بر فضا غالب است ـ فرم و فضا دارای ارزش یکسانی است و در اینجاست که نوآوری های آندو تجلی می یابد.

معماری کثرت گرایی آندو شامل تعداد زیادی از کارهای او از سال ۱۹۸۵ به بعد است. این معماری، با فرم های متنوعی که دارای جهت گیری های مختلفی است، شناخته می شود. در اینجا، تمرکز فضایی که در معماری یگانه انگار وجود داشت، متلاشی و پراکنده می شود و بیشتر به سوی روشنایی و پویایی نیل می کند. فرم از نظر بصری، سبک تر شده و پراکنده می شود. بنابراین در طراحی، فضا از ترکیبات مختلفی شکل می گیرد. از این روست که در کارهای تادائو آندو ، روش ها و مقیاس های متنوعی دیده می شود.

در تمام پروژه های تادائو آندو از بتن اکسپوز که به بتن نمایان نیز معروف است، به عنوان ماده اولیه استفاده شده است. او علاقه زیادی به این متریال دارد و برای اینکه بتن صاف، نرم و تمیزی برای ساختمان هایش بدست بیاورد، دقت زیادی در تهیه بتن و قالب گیری به خرج می دهد. اکثر پروژه های تادائو آندو در کشور ژاپن و در شهر اوساکا قرار دارند. همان مکانی که او در آنجا بزرگ شده و در آنجا فعالیت دارد.

او علاوه بر ساختمان های مذهبی، چندین موزه، ساختمان تجاری، اداری، کارخانه و مراکز خرید مختلفی را طراحی نموده است اما خط مشی حرفه ای او با پروژه های مسکونی اش آغاز شده و همچنان نیز ادامه دارد.

آثار معماری تادائو آندو

تادائو آندو از زمانی که در سال 1970 کارگاه اختصاصی خودش را راه اندازی نمود تا کنون بیش از 150 پروژه معماری داشته است . از جمله آثار شاخص تادائو آندو می توان به موارد زیر اشاره نمود:

موزه هنر چیچو

کلیسای نور

کلیسای روی آب که در عین اینکه بسیار ساده است اما از مشهورترین و شاخص ترین آثار او به شمار می رود.

خانه کوشینو
استادیوم جدید بین المللی ژاپن
مؤسسه هنری کلارک